Pracownicy badawczo-dydaktyczni pracujący indywidualnie – Instytut Biologii i Ewolucji Człowieka

prof. dr hab. Maria Agnieszka Kaczmarek

Profesor

Zainteresowania naukowe

auksologia człowieka
starzenie się człowieka
badania gender

Najważniejsze realizowane projekty

U progu dorosłego życia: zdrowie i jakość życia młodzieży w zróżnicowanym społecznie i ekonomicznie środowisku. ADOPOLNOR.; 2008-2011; kierownik
Ocena związku między wiekiem wystąpienia menopauzy naturalnej a polimorfizmem w rejonie regulatorowym genu IGF-I. N N303109234. 2008-2011; kierownik
Ocena ciśnienia tętniczego krwi u dzieci i młodzieży. 2004; główny wykonawca
Profil hormonalny, lipidowy i morfofunkcjonalny 70-letnich mężczyzn w aspekcie starzenia. PU II/1, 2003-2004; kierownik

prof. UAM dr hab. Katarzyna Anna Kaszycka

Profesor uczelni

Obszar badań

Badania prowadzone są w obszarze biologii ewolucyjnej człowieka i koncentrują się na trzech zagadnieniach: (1) ewolucji człowieka, w szczególności plio-plejstoceńskich australopiteków, (2) pojęcia 'rasy’ w antropologii i zagadnienia jak zmienność człowieka jest postrzegana i kategoryzowana, oraz (3) zachowań wyraków i etnoprymatologii.

Tematyka badawcza

Morfologia czaszek i zębów, zróżnicowanie oraz ewolucja wczesnych istot człowiekowatych – australopiteków.
Zróżnicowanie i uwarunkowania dymorfizmu płciowego w ewolucji człowieka.
Czy pojęcie rasy jest użyteczną koncepcją w studiach nad zmiennością nowoczesnego człowieka?
Jak zmienność człowieka jest postrzegana i kategoryzowana – poglądy biologów, antropologów i studentów na temat ras ludzkich.
Wpływ edukacji na zmianę rozumienia przez studentów pojęcia ‘rasa’.

Granty

Tytuł: Dymorfizm płciowy plio-plejestoceńskich 'masywnych’ australopiteków
- Kierownik projektu: Katarzyna A. Kaszycka
- Konkurs: Komitet Badań Naukowych
- Numer projektu: 2P04C 058 29
- Okres realizacji: 2005-2008
- Przyznane środki: 110 200 PLN

Publikacje

1. Kaszycka, K.A., Łopuszańska-Dawid M., Szklarska A., Lipowicz A., Kołodziej H. Profesor Tadeusz Bielicki (1932–2022) In: Nauka, vol. 3/2022, pp. 185–192, 2022.

2. Kaszycka K.A. Paranthropus robustus In: Shackelford T.K., Weekes-Shackelford V.A. (Eds.): Encyclopedia of Evolutionary Psychological Science, pp. 5688–5692, Springer International Publishing, Cham, 2021.

3. Wojciechowski F.J., Kaszycka K.A., Otadoy J.B. Utilizing local community knowledge of the Philippine tarsier in assessing the Bilar population endangerment risk, and implications for conservation. In: Journal for Nature Conservation, vol. 62, doi: 10.1016/j.jnc.2021.126028, 2021.

Więcej

4. Wojciechowski F.J., Kaszycka K.A., Řeháková M. Social behavior of a reproducing pair of the Philippine tarsier (Tarsius syrichta) in captivity, In: Journal of Applied Animal Welfare Science, vol. 23, pp. 493–507, 2020.

5. Kaszycka K.A., Strzałko J. Race and perception of human diversity: Five European case studies, In: Journal of Anthropological Sciences, vol. 97, pp. 173–187, 2019.

6. Wojciechowski F.J., Kaszycka K.A., Wielbass A.M., Řeháková M. Activity patterns of captive Philippine tarsiers (Tarsius syrichta): Differences related to sex and social context, In: Folia Primatologica, vol. 90, pp. 109–123, 2019.

7. Kaszycka K.A. The Australopithecines – An Extinct Group of Human Ancestors: My Scientific Interest in South Africa, In: Werkwinkel: Journal of Low Countries and South African Studies, vol. 12, pp. 7–17, 2017.

8. Kaszycka K.A. Paranthropus robustus, In: Shackelford T.K., Weekes-Shackelford V.A. (Eds.): Encyclopedia of Evolutionary Psychological Science, Springer International Publishing, doi.org/10.1007/978-3-319-16999-6_3431-1, 2017.

9. Kaszycka K.A. Australopithecus robustus societies – one-male or multimale?, In: South African Journal of Science, vol. 112(1/2), pp. 124–131, 2016.

10. Kaszycka K.A. Jan Strzałko (1943–2016), In: Nauka, vol. 4/2016, pp. 167–174, 2016.

11. Kaszycka K.A. Obituary: Professor Jan Strzałko (1943–2016), In: Anthropological Review, vol. 79 (4), pp. 371–373, 2016.

12. Kaszycka K.A. Czy człowiek stał się, czy stawał się człowiekiem? In: Człowiek – istota nieznana?, pp. 25–40, Ośrodek Wydawnictw Naukowych PAN, Poznań, 2012.

13. Kaszycka K.A. Antropogeneza, In: Tabaczyński S., Marciniak A., Cynogot D., Zalewska A. (Eds.): Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, pp. 979–985, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 2012.

14. Kaszycka K.A. Prymatologa, In: Tabaczyński S., Marciniak A., Cynogot D., Zalewska A. (Eds.): Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, pp. 1001–1007, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 2012.

15. Kaszycka K.A., Strzałko J. Rasy ludzkie, In: Tabaczyński S., Marciniak A., Cynogot D., Zalewska A. (Eds.): Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, pp. 986–989, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 2012.

16. Štrkalj G., Kaszycka K.A. Shedding new light on an old mystery: Early photographs of the Taung Child, In: South African Journal of Science, vol. 108 (11/12), pp. 92–96, 2012.

17. Kaszycka K.A. O pochodzeniu człowieka, In: Mączka J., Polak P. (Eds.), Ewolucja życia i ewolucja wszechświata, pp. 135–145, Copernicus Center Press, Kraków, 2011.

18. Kaszycka K.A. Dymorfizm płciowy południowoafrykańskich australopiteków, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 2009 (I wyd.), 2010 (II wyd.).

19. Kaszycka K.A. Pochodzenie i ewolucja człowieka, In: Kosmos, vol. 58, pp. 559–570, 2009.

20. Kaszycka K.A., Štrkalj G., Strzałko J. Current Views of European Anthropologists on Race: Influence of Educational and Ideological Background, In: American Anthropologist, vol. 111 (1), pp. 43–56, 2009.

21. Kaszycka K.A. Homo hobbit, In: Polityka nr 18 (2652), pp. 92–94, 3 maja 2008.

22. Kaszycka K.A. Nasz ludzki rodowód, In: Focus nr 3 (150), pp. 54–57, marzec 2008.

23. Kaszycka K.A., Ryszkiewicz M. Część V. Ewolucja, In: Wyd. zbiorowe: Biologia. Jedność i różnorodność, pp. 782–859, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa, 2008.

24. Kaszycka K.A. Dwa miliony lat ewolucji człowieka, In: Bugajak G., Tomczyk J. (Eds.): Kontrowersje wokół początków człowieka, pp. 87–97, Księgarnia Św. Jacka, Katowice, 2007.

25. Kaszycka K.A. Mit ludzkiej rasy, In: Focus nr 1 (136), pp. 60–66, styczeń 2007.

26. Jackowiak B., Kaszycka Katarzyna A., Lesicki A., Mossor-Pietraszewska T., Niedbała W., Prus-Głowacki W., Strzałko J., Szweykowska A. Słownik terminów biologicznych, Strzałko Jan (Ed.), Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 2006.

27. Kaszycka K.A. Kontrowersje wokół taksonomii hominidów, In: Bergman P., Charzewska J., Kaczanowski K., Piechaczek H. (Eds.): Problemy taksonomii kopalnych form ludzkich i typologii współczesnego człowieka, pp. 61–67, Akademia Wychowania Fizycznego, Warszawa, 2005.

28. Kaszycka K.A., Ryszkiewicz M. Ewolucjonizm, In: Biologia. Podręcznik (liceum ogólnokształcące, zakres rozszerzony), tom 4, wydanie zmienione, (Duszyński J. red. nauk. serii), pp. 142–237, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa, 2005.

29. Kaszycka K.A. Pojęcie gatunku w paleontologii, In: Niedbała W., Łastowski K. (Eds.): Gatunek w systematyce, pp. 19–27, Wydział Biologii UAM, Poznań, 2004.

30. Lieberman L., Kaszycka K.A., Martinez Fuentes A.J., Yablonsky L., Kirk R.C., Štrkalj G., Wang Q., Sun L. The race concept in six regions: Variation without consensus, In: Collegium Antropologicum, vol. 28, pp. 907–921, 2004.

31. Kaszycka K.A., Strzałko J. “Race” – Still an issue for physical anthropology? Results of Polish studies seen in the light of the U.S. findings, In: American Anthropologist, vol. 105 (1), pp. 114–122, 2003.

32. Kaszycka K.A., Strzałko J. Race: Tradition and convenience, or taxonomic reality? More on the race concept in Polish anthropology, In: Przegląd Antropologiczny–Anthropological Review, vol. 66, pp. 23–37, 2003.

33. Kaszycka K.A. Status of Kromdraai: Cranial, mandibular and dental morphology, systematic relationships, and significance of the Kromdraai hominids, In: Cahiers de Paléoanthropologie, CNRS Editions, Paris, 2002.

34. Kaszycka K.A., Štrkalj G. Anthropologists’ attitudes towards the concept of race: The Polish sample, In: Current Anthropology, vol. 43 (2), pp. 329–335, 2002.

35. Kaszycka K.A. A new graphic reconstruction of the type specimen of Australopithecus robustus from Kromdraai, South Africa – TM 1517, In: South African Journal of Science, vol. 97, pp. 404–409, 2001.

36. Kaszycka K.A. Phylogenetic systematics perspective and problems with ancestral species – theoretical considerations, In: Przegląd Antropologiczny–Anthropological Review, vol. 62, pp. 67–74, 1999.

37. Kaszycka K.A. Facial growth and remodeling in the australopithecines – A review, In: Przegląd Antropologiczny–Anthropological Review, vol. 61, pp. 75–83, 1998.

38. Cymerys M., Kaszycka K.A., Mossor-Pietraszewska T., Niedbała W., Skommer K., Strzałko J., Szmal B., Szweykowska A., Szweykowski J., Urbański K., Witczak K. Aktualizacje encyklopedyczne. Suplement do Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powszechnej Wydawnictwa Gutenberga, tom 3 – Życie, Strzałko J. (Ed.), Wydawnictwo Kurpisz, Poznań, 1996.

39. Kaszycka K.A. Koncepcje gatunku: Przegląd i ocena stosowalności do badań materiałów kopalnych, In: Przegląd Antropologiczny, vol. 59, pp. 19–29, 1996.

40. Strzałko J., Kaszycka K.A., Kujawa B. Najpiękniejsza jest przeciętna, In: Wiedza i Życie nr 5 (737), pp. 20–22, maj 1996.

41. Kaszycka K.A. Funkcjonalno-adaptacyjne uwarunkowania zmienności morfologicznej twarzy australopiteków, In: Przegląd Antropologiczny, vol. 57, pp. 39–50, 1994.

42. Kaszycka K.A. Zastosowanie analizy kladystycznej do rekonstrukcji filogenezy hominidów, In: Przegląd Antropologiczny, vol. 56, pp. 139–149, 1993.

42. Strzałko J., Kaszycka K.A. Physical attractiveness: Interpersonal and intrapersonal variability of assessments, In: Social Biology, vol. 39 (1-2), pp. 170–176, 1992.

43. Strzałko J., Kaszycka K. Atrakcyjność fizyczna – obiektywne i subiektywne składowe oceny, In: Przegląd Antropologiczny, vol. 54(1988), pp. 7–17, 1990.

44. Strzałko J., Lewicki P.K.T., Kaszycka K. Subiektywna ocena rozmiarów ciała, In: Przegląd Antropologiczny, vol. 54(1988), pp. 19–25, 1990.

45. Kaszycka K. Materiał szkieletowy z katedry gnieźnieńskiej (X/XI- XVII wiek), In: Przegląd Antropologiczny, vol. 53 (1987), pp. 137–148, 1989.

46. Malinowski A., Kaszycka K.A. Wielkość mięśnia skroniowego a wymiary i proporcje czaszek ludzkich, In: Materiały i Prace Antropologiczne, vol. 110, pp. 61–78, 1989.

47.Kaszycka K. Zróżnicowanie plio-plejstoceńskich Hominidae. III. Konsekwencje taksonomiczne i antropogenetyczne, In: Przegląd Antropologiczny, vol. 52, pp. 129–150, 1986.

48. Kaszycka K. Zróżnicowanie plio-plejstoceńskich Hominidae. II. Dymorfizm płciowy, In: Przegląd Antropologiczny, vol. 51, pp. 65–77, 1985.

49. Kaszycka K. Zróżnicowanie plio-plejstoceńskich Hominidae. I. Charakterystyka morfologiczna i ekologiczna, In: Przegląd Antropologiczny, vol. 50, pp. 277–297, 1984.

50. Kaszycka K. Zmiany w narządzie żucia a remodelowanie kości twarzy, In: Przegląd Antropologiczny, vol. 49, pp. 203–206, 1983.

prof. UAM dr hab. Oskar Nowak

Profesor uczelni

Obszar badań

Ocena biologicznych konsekwencji i uwarunkowań przemian społeczno-gospodarczych w populacjach ludzkich w pradziejach, czasach historycznych i współcześnie (adaptacyjność układów biospołecznych)
Szacowanie wpływu czynników genetycznych i osobniczego środowiska wzrastania i rozwoju, jako determinant zachorowania na różne odmiany nowotworów
Analiza diety oraz mobilności w populacjach pradziejowych i historycznych
Zoonozy, antropozoonozy oraz możliwe zagrożenia, które mogą z nich wynikać dla populacji ludzkich.

Tematyka badawcza

Wpływ postępu cywilizacyjnego i zmian demograficznych na cechy biologiczne człowieka oraz trendy sekularne wysokości i masy ciała.
Szkieletowe markery stresu, patologie, anomalie rozwojowe i choroby rzadkie w populacjach pradziejowych, historycznych i współczesnych.
Wpływ czynników genetycznych i środowiskowych, a zachorowalność na różne odmiany nowotworów.
Analiza diety i mobilności w populacjach pradziejowych i historycznych w oparciu o badania izotopowe oraz markery stresu.
Badania chorób zakaźnych i pasożytniczych zwierząt hodowlanych, domowych oraz człowieka w kontekście zagrożeń sanitarnych i epidemicznych dla populacji ludzkich (zoonozy, antropozoonozy).

Publikacje

Eslahi A.V, Pirestani M., Aligolzadeh A., Nowak O., Hajialilo E., Fathollahzadeh P., Hajiaghaee F., Badri M., Luís Manuel Madeira de Carvalho. First molecular insights into gastrointestinal helminths of domestic birds in the Caspian Sea Littoral of Iran with an emphasis on the One Health concern. In: Veterinary Parasitology: Regional Studies and Reports. 51, 2024.

Badri M., Olfatifar M., HayatiA., Bijani B., Samimi R., Abdoli A., Nowak O., Diaz D., Eslahi A.V. The global prevalence and associated risk factors of Eimeria infection in domestic chickens: A systematic review and meta-analysis. In: Veterinary Medicine and Science, 10(4), 2024.

Khudaverdyan A.Y., Yengibaryan A.A, Vardanyan S.A, Nowak O., Khachatryan H.H. Anomalies causing fatality in individual from Beniamin burial ground (Late Antiquity period), Shirak province, Armenia. In: Bull. Int. Assoc. Paleodont. 18 (1):1-13, 2024.

Abdoli A., Olfatifar M., Eslahi A.V., Moghadamizad Z., Nowak O., Pirestani M., Karimipour-Saryazdi A., Badri M., Karanis P. Prevalence of intestinal protozoan parasites among Asian schoolchildren: a systematic review and meta-analysis. In: Infection, 2024.

Hore P., Chanak M., Nowak O., Bose K. Prevalence of Hypertension and Prehypertension among Young Adult Students of Midnapore Town, Paschim Medinipur, West Bengal, India. In: Eastern Journal of Medical Sciences, 9(3), 2024.

Mnich B., Szostek K., Nowak O., Rodzińska-Nowak J., Przybyła M.M., Marcinkowska-Swojak M., Nowak M. One place, many worlds – nutrition strategies of human groups inhabiting the site 3 in Miechów (southern Poland) since the Neolithic until the Iron Age. In: Praehistorische Zeitschrift, 2024.

Więcej